วิถีชีวิตของชาวบ้านน้ำบ่อ

การเลี้ยงปลาดุกในบ่อซีเมนต์

ประโยชน์การเลี้ยงปลาดุกในบ่อซีเมนต์

       1. ใช้พื้นที่น้อย สามารถเลี้ยงได้ทุกที่

     2. ใช้เวลาเลี้ยงสั้น รุ่นละประมาณ 90 - 120 วัน

     3. ปลาดุกเป็นปลาที่อดทนต่อสภาพน้ำได้ดี

     4. สามารถเลี้ยง ดูแลรักษาได้สะดวก บริโภคในครัวเรือนและส่วนที่เหลือนำไปจำหน่ายได้

การเลือกสถานที่สร้างบ่อ

        1. การเลือกสถานที่สร้างบ่อ

          - บ่อควรอยู่ใกล้บ้าน หรือที่สามารถดูแลได้สะดวก

          - ควรอยู่ในร่มหรือมีหลังคา เพราะปลาดุกไม่ชอบแสงแดดจัด และป้องกันเศษใบไม้ลงสู่บ่อจะทำให้น้ำเสียได้

          - มีแหล่งน้ำสำหรับเปลี่ยนถ่ายน้ำได้สะดวกพอสมควร

       2. การสร้างบ่อ

          - บ่อขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร สูงประมาณ 40 ซม.

           - ควรมี 2 บ่อ เพื่อใช้คัดขนาดปลาและสำรองน้ำไว้ถ่ายเท

          - ผนังและพื้นบ่อควรใส่สารกันรั่วซึม         

          - มีท่อระบายน้ำเพื่อช่วยในการถ่ายเทน้ำ

 

การเตรียมบ่อก่อนการเลี้ยง

       1. การเตรียมบ่อก่อนการเลี้ยงปลา ให้ตัดต้นกล้วยเป็นท่อใส่ลงไปในบ่อ เติมน้ำให้ท่วม แช่ไว้ 3 - 5 วัน เปลี่ยนต้นกล้วยแล้วแช่ไว้อี่ครั้งเพื่อให้หมดฤทธิ์ปูนขาว แล้วล้างบ่อให้สะอาด

       2. ตรวจสอบสภาพน้ำให้เป็นกลางหมดฤทธิ์ของปูน ถ้ามีตะใคร่น้ำเกาะติดที่ข้างบ่อปูนถึงจะดี

       3. น้ำที่จะใช้เลี้ยงคือน้ำจากคลอง หนอง บึง ต้องตรวจสอบว่ามีศัตรูปลาเข้ามาในบ่อด้วยหรือเปล่า

       4. น้ำฝน น้ำบาดาล น้ำประปา ควรพักน้ำไว้ประมาณ 3 - 5 วัน ก่อนนำมาใช้ได้

อัตราการปล่อยปลาและเลี้ยง

       1. ปลาเริ่มเลี้ยงความยาว 5 -7 ซม.

        2. อัตราการปล่อยลงเลี้ยงในถังซีเมนต์กลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร ถึก 40 ซม. ประมาณ 80 - 100 ตัว

       3. ก่อนปล่อยปลาลงเลี้ยงควรใส่เกลือแกลงประมาณ 2 - 3 ช้อนแกง เพื่อช่วยปรับสภาพน้ำ

       4. ระดับน้ำที่ปล่อยปลาครั้งแรก 10 -15 ซม.

       5. การปล่อยปลาควรปล่อยในตอนเช้า

       6. ควรนำถุงปลาที่จะปล่อยลงเลี้ยงแช่ในบ่อประมาณ 30 นาที เพื่อให้อุณหภูมิน้ำในถุงปลาและน้ำในบ่อไม่แตกต่างกันป้องกันปลาตายได้

       7. ควรมีวัสดุให้ปลาหลบซ่อน เช่นท่อพีวีซีตัดเป็นท่อนหรือกระบอกไม้ไผ่ เพราะปลาตัวใหญ่จะกวนปลาตัวเล็ก

        8. ควรมีการคัดขนาดปลา เมื่อมีอายุประมาณ 15 -20 วัน โดยนำตัวเล็กแยกไว้อีกบ่อหนึ่ง

       9. ควรมีวัสดุช่วยบังแสงแดด

การถ่ายน้ำ

       1. เริ่มเลี้ยงระดับน้ำลึก 10 - 15 ซม.

       2. เพิ่มระดับน้ำอีก 5 - 10 ซม. เมื่อเลี้ยงไปได้ 10 - 15 วัน

       3. ระดับน้ำสูงสุดไม่เกิน 40 ซม.

       4. ถ่ายเทน้ำทุก 5 -7 วัน

       5. ถ่ายเทน้ำแต่ละครั้งไม่ควรถ่ายจนหมด ถ่ายน้ำประมาณ 1 ส่วน 3 ของน้ำในบ่อ

       6. ขณะถ่ายเทน้ำไม่ควรรบกวนให้ปลาดุกตกใจเพราะปลาจะไม่กินอาหาร 2-3 วัน

อาหารและการให้อาหาร

       1. อาหารสำเร็จรูปชนิดเม็ดลอยน้ำ

          - ปล่อยปลาขนาด 5-7 ซม. ให้อาหารปลาดุกเล็ก

          - ปลาขนาด 7 ซม. ขึ้นไป ให้อาหารปลาดุกรุ่น

       2. อาหารสด เช่น เศษปลา ไส้ไก่ ปลวก โครงไก่ การให้อาหารควรให้อาหารวันละประมาณ 3 ครั้ง ในช่วงเช้า-เย็น ให้อาหารประมาณ 3-5 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวปลาต่อวัน (หรือให้กินจนอิ่ม)
 

การป้องกันและรักษาโรคปลาดุก

       1. ไม่ปล่อยปลาหนาแน่นเกินไป

       2. ไม่ให้อาหารมากจนเกินไป

       3. รักษาคุณภาพน้ำให้เหมาะสม

       4. ถ่ายเทน้ำทุก 5-7 วัน
 

โรคปลาดุกและการรักษา

       1. โรคกระโหลกร้าว แก้ไขโดยผสมวิตามินซี 1 กรัมกับอาหาร 1 กิโลกรัม ให้ปลากินติดต่อกัน 15 วัน

       2. โรคจากเชื้อแบคทีเรียและแผลข้างตัว ใช้ยาปฏิชีวนะ เช่น ออกซิเททราไซคลิน 1 กรัม ผสมอาหาร 1 กิโลกรัม ให้ปลากินติดต่อกัน 7-10 วัน

       3. หากมีปลาตายและเป็นแผลตามลำตัวให้ทำลายปลาตาย เช่น เผาหรือฝัง